Η Άννα Ντάντσενκο, Ψυχολόγος - Θεραπεύτρια - Σύμβουλος Οικογενείας, Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (Αυτισμός) Μαθησιακές Δυσκολίες - Δυσλεξία, απαντά στο Υγείαonline.gr, σε επίκαιρα ερωτήματα που απασχολούν τους γονείς σχετικά με τη διαταραχή του αυτισμού.
Ο αυτισμός είναι μία διαταραχή μυστήριο, καθώς πολλά αναπάντητα ερωτηματικά υπάρχουν ακόμα γύρω από την αιτιοπαθογένεια του, την αντιμετώπισή του και την εξέλιξή του. Τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μία αύξηση στη διάγνωση της αυτιστικής διαταραχής της τάξης 26% ετησίως, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό οφείλεται σε πραγματική αύξηση των αυτιστικών κρουσμάτων ή απλά στη βελτίωση των διαγνωστικών κριτηρίων.
Η επιστημονική κοινότητα έχει βάλει τον αυτισμό στο μικροσκόπιο και αναζητά απαντήσεις σχετικές με την εμφάνιση του, το πώς θα αντιμετωπιστεί και πως μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των αυτιστικών παιδιών και πως μπορούν αυτά να ενταχθούν ομαλότερα στην κοινότητα.
Παρόλα αυτά, η ενημέρωση που λαμβάνει ο πολίτης σχετικά με τον αυτισμό είναι ελάχιστη. Συνέπεια αυτής της πραγματικότητας είναι, οι γονείς αν και παρατηρούν αποκλίνουσες συμπεριφορές στα παιδιά τους πολύ νωρίς, απευθύνονται σε ειδικούς πολύ αργότερα.
Δυστυχώς στον αυτισμό ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος και μετράει εναντίον της διαταραχής, δίνοντας το περιθώριο στο παιδί να «αποσυρθεί» πολύ και να δημιουργήσει μεγάλα ρήγματα στην επικοινωνία του με το περιβάλλον του. Ως εκ τούτου η θεραπευτική παρέμβαση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολή και οι ειδικοί δυσκολεύονται να βοηθήσουν αποτελεσματικά τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
Πότε πρέπει οι γονείς να παρατηρούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους και τι πρέπει να προσέχουν;
Εξ ορισμού η Αυτιστική Διαταραχή εμφανίζεται πριν την ηλικία των 3 ετών. Συνήθως οι γονείς των παιδιών με αυτισμό αναφέρουν ότι παρατηρούν αποκλίσεις στη συμπεριφορά του παιδιού πολύ νωρίτερα από αυτήν την ηλικία. Ωστόσο, λόγο της κακής πληροφόρησης σπάνια δίνουν σημασία στις αποκλίσεις αυτές, παρά μόνο όταν είναι πια παγιωμένες και πολύ στιγματιστικές για το παιδί και το περιβάλλον του.
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες χαρακτηριστικές συμπεριφορές - ή ακόμα πιο σωστά η απουσία κάποιων συμπεριφορών:
1) Απουσία δακτυλοδειξίματος για να διεκδικήσει κάποιο επιθυμητό αντικείμενο (δεξιότητα που αναπτύσσεται φυσιολογικά από τον 9ο έως τον 14ο μήνα).
2) Απουσία βλεμματικής παρακολούθησης του ενηλίκου (δεξιότητα που επίσης αναπτύσσεται στο διάστημα μεταξύ 9ου και 14ου μήνα).
3) Απουσία συμβολικού παιχνιδιού (ως συμβολικό παιχνίδι ορίζεται η ικανότητα του παιδιού να χρησιμοποιεί αντικείμενα του περιβάλλοντός του για να μιμηθεί πράξεις ενηλίκων της καθημερινότητας του).
Βάσει των ερευνώ που έχουν γίνει σχετικά με το θέμα αυτό, προκύπτει ότι τα βρέφη που δεν έχουν αναπτύξει καμία από τις παραπάνω δεξιότητες κατατάσσονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου, δηλαδή ότι μπορούν να εμφανίσουν αυτιστική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης τους.
Ως προς την πρόγνωση του αυτισμού η επίσημη θέση της επιστήμης είναι ότι ναι μεν είναι χρόνια διαταραχή, αλλά οι μεγάλες ατομικές διαφορές του κάθε ατόμου καθιστούν την πρόβλεψη αδύνατη. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή. Αυτή σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση διαφορετικοί τομείς της ανάπτυξης διαταράσσονται και η κλινική εικόνα του κάθε αυτιστικού παιδιού είναι τόσο διαφορετική όσο διαφορετικοί είναι όλοι οι άνθρωποι μεταξύ τους.
Ωστόσο ή θεραπευτική έκβαση του κάθε περιστατικού εξαρτάται από του εξής παράγοντες:
α) Το δείκτη νοημοσύνης του παιδιού. (ο χαμηλός μη-λεκτικός δείκτης είναι κακός προβλεπτικός παράγοντας).
β) Η ηλικία έναρξης θεραπευτικής παρέμβασης. Όταν η παρέμβαση ξεκινήσει πριν την ηλικία των 5 ετών υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες θετικής έκβασης απ ότι όταν ξεκινάει σε μεγαλύτερη ηλικία (Fenske, Zalenski, Krantz & McClanahhan, 1985).
γ) Την εντατικότατα του θεραπευτικού προγράμματος. Όσο περισσότερες είναι οι ώρες της θεραπευτικής παρέμβασης τόσο θετικότερα τα θεραπευτικά αποτελέσματα. (Lovaas 1987).
δ) Τη μεθοδολογία της θεραπευτικής παρέμβασης. Η θεραπευτική προσέγγιση που θεωρείται κατεξοχήν αποτελεσματική για τον Αυτισμό, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της διαταραχής είναι η συμπεριφοριστικού τύπου παρέμβαση (Rapin,1997 Rutter 1985b).
ε) Τη συμβολή του οικογενειακού περιβάλλοντος. Ο βαθμός συμμετοχής της οικογένειας είναι καθοριστικής σημασίας, εφόσον στον αυτισμό χρειάζεται παρέμβαση σε όλους τους τομείς της ζωής του παιδιού. Τα θεραπευτικά αποτελέσματα υποχωρούν όταν απέχει η οικογένεια από τη θεραπευτική πράξη, ενώ αυξάνονται με την ουσιαστική συμμετοχή των μελών της οικογένειας (Mullen & Frea, 1995).
Σε ποιόν ειδικό να απευθυνθούν οι γονείς για τη διάγνωση;
Οι παιδίατροι, παιδοψυχίατροι και οι αναπτυξιολόγοι είναι οι ειδικοί για να κάνουν τη διάγνωση, ωστόσο η επιλογή του ειδικού πρέπει να γίνεται με προσοχή. Ο ειδικός που θα αξιολογήσει το παιδί πρέπει να έχει σημαντικής πείρα-εκπαίδευση σε θέματα Αναπτυξιακών Διαταραχών.
Σε ποιόν ειδικό να απευθυνθούν οι γονείς για την παρέμβαση;
Εφόσον γίνει η διάγνωση ότι το παιδί είναι σε ομάδα υψηλού κινδύνου για να αναπτύξει αυτή τη διαταραχή, ο ιατρός παραπέμπει συνήθως σε:
• Λογοθεραπευτή
• Ψυχολόγο
• Ειδικό παιδαγωγό
Αυτές είναι οι τρεις βασικές ειδικότητες που μπορούν να παρέμβουν θεραπευτικά. Αλλά και εδώ θέλει πολύ μεγάλη προσοχή στην επιλογή του ειδικού καθώς η ειδίκευση-εκπαίδευση στον αυτισμό είναι απαραίτητη προκειμένου να υπάρξουν σημαντικά και ποιοτικά θεραπευτικά αποτελέσματα και σωστή καθοδήγηση της οικογένειας.
Άννα Ντάντσενκο
Ψυχολόγος - Θεραπεύτρια - Σύμβουλος Οικογενείας
Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (Αυτισμός)
Μαθησιακές Δυσκολίες - Δυσλεξία
e-mail: adantsenko@yahoo.com
Επιμέλεια άρθρου υγείας: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline
http://www.ygeiaonline.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου